جهان مدرن

اعلام اسامی برندگان جوایز نوبل امسال، از امروز (دوشنبه) با جایزه نوبل  پزشکی در سوئد آغاز شده، با جوایز فیزیک، شیمی، ادبیات، صلح و اقتصاد ادامه خواهد یافت.

کمیته‌های پنهان جوایز هیچ گاه نشانی از برنده احتمالی جوایز بروز  نمی‌دهند؛ اما در این گزارش به پنج دستاورد بزرگ علمی اشاره شده که علی‌رغم اهمیت بالای آنها، هنوز جایزه نوبل دریافت نکرده‌اند.

ذره هیگز

دانشمندان برای چندین دهه به دنبال ذره گریزپای بوزون هیگز بودند تا  سرانجام موجودیت آن سال گذشته در آزمایشگاه فیزیک ذرات سرن تائید شد. جوایز نوبل به ایده‌هایی تعلق می‌گیرد که برای مدت طولانی شناخته شده باشند اما  کشف بوزون هیگز خیلی جدیدتر از آن بود که بتوان بر روی نوبل فیزیک 2012 برای آن حساب باز کرد.

فرانسیس انگلرت، فیزیکدان بلژیکی و پیتر هیگز انگلیسی هر دو وجود این ذره  را در دهه 1960 پیش‌بینی کرده بودند؛ اگرچه انگلرت زودتر آن را گزارش کرده  بود. همچنین چندین دانشمند در مرکز سرن وجود دارند که به این کشف کمک  کرده‌اند که از آن جمله باید به فابیولا جیانوتی ایتالیایی، رولت هویر  آلمانی، تجیندر ویردی انگلیسی و جوزف اینکاندلای آمریکایی اشاره کرد.

جایزه نوبل را تنها می‌توان میان حداکثر سه تن تقسیم کرده و اغلب بین  نظریه‌پردازان و افرادی که پژوهشهای عملی انجام داده‌اند به اشتراک گذاشته  می‌شود.

پروژه ژنوم انسان

تلاش برای رمزگشایی دی‌ان‌ای انسان یکی از بزرگترین تلاشهای علمی تاریخ  است.این پروژه با سرپرستی اریک لاندر، کریگ ونتر و فرانسیس کالینز در سال 2003 تکمیل شده و با جزئیات دقیق به رونمایی از آنچه انسان را ساخته  پرداخته است.

این پروژه به دانشمندان در درک طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مرموزی کمک  کرده که پزشکان را برای سالها سردرگم کرده بودند. با این حال علیرغم اندازه و اهمیت آن، این پروژه فاقد برخی ویژگی‌های اصلی برای دستیابی به جایزه  نوبل بود. کمیته‌های نوبل مایلند به ایده‌های اصلی علمی یا رویکردهای  رادیکال جایزه داده و این جایزه را به افراد و نه پروژه‌ها اهدا کنند.

هنگامی که این پروژه آغاز شد، برخی ژنومها با موفقیت نقشه‌برداری شده بودند از این رو دستاورد تازه‌ای محسوب نمی‌شد و همچنین در سال 2002 سه دانشمند  که کمکهای زودهنگامی به پژوهشهای ژنتیکی کرده بودند توانستند جایزه نوبل را در بخش پزشکی بدست بیاورند از این رو ممکن است کمیته نوبل احساس کند که  این حوزه پیش از این پوشش داده شده است.

کاشت حلزونی گوش

این سمعک انقلابی به صدها هزار انسان ناشنوا کمک کرده تا بتوانند حس شنوایی را تجربه کرده و سخنان را درک کنند. این کاشت به افرادی که در اثر آسیب به سلولهای موی شنوایی در گوش داخلی ناشنوا شده‌اند با ارائه تحریک  الکترونیکی به اعصاب شنوایی کمک می‌کند.

ویلیام هاوس، مخترع نسخه پایه و اول این کاشت در سال 2012 درگذشت و جوایز  نوبل به افراد مرده تعلق نمی‌گیرد. اما گریم کلارک استرالیایی، اینگبورگ  هوچمیر اتریشی و بلیک ویلسون آمریکایی نیز در ساخت این کاشت همکاری  داشته‌اند.

ترکیب غشایی

کشف ترکیب غشایی به نمایش ابزاری پرداخته که پروتئینها و دیگر مواد با آنها در سلولها و بین آنها منتقل می‌شوند. این فرآیندی است که سلولها از آن  برای سازمان دادن به فعالیتهای خود و جلوگیری از هرج‌ومرجی که می‌تواند در  صورت ترکیب محتویاتشان با یکدیگر آغاز شود، استفاده می‌کنند.

این کشف بزرگ به توضیح فرآیندهای گوناگون از آزادسازی انسولین در خون،  ارتباط بین سلولهای عصبی و شیوه عفونی‌سازی سلولها توسط میکروبها  می‌پردازد. جیمز راتمان و رندی شکمان از آمریکا در سال 2002 جایزه پژوهش  پزشکی پایه آلبرت لاسکر را بدست آوردند که نوعی پیش‌ساز برای جایزه نوبل  محسوب می‌شود.

تا شدن پروتئین

تا شدن پروتئین درون سلولها یک فرآیند حیاتی است که به مولکولها ویژگیهای  منحصربفرد آنها را ارائه می‌کند. اختلال در در این فرآیند می‌تواند منجر به بروز بیماریها و حساسیتها شود. کمیته نوبل ایده‌هایی با شانس موفقیت کم را دوست داشته که شک‌گرایان سنتی را برای معرفی دستاوردهای جدید نادیده  می‌گیرند. این دقیقا همان کاری است که آرتور هورویچ و اولریچ هارتل با ایده تا شدن پروتئین خود انجام داده‌اند.

با کشف اینکه اسباب خاصی این فرآیند تا شدن را با جمع‌آوری انرژی مولکول  کوچکی تحریک می‌کند، این دانشمندان تصورات سنتی در مورد عملکرد پروتئینها  را تغییر داده و اصول جدید بنیاد گذاشتند. این حوزه که تا پیش از این کشف  نشده بود، از پتانسیل زیادی برای زیست‌شناسی پایه و تحقیقات زیست‌پزشکی  برخوردار است.