جهان مدرن

خطرناک ترین مار سمی جهان

به گزارش ایران ناز شاه کبرا در بيشتر سنت ها و افسانه هاي شبه قاره هند جايگاه ويژه اي دارد و توسط بسياري از دوستداران مار مورد پرستش قرار مي گيرد. درازي، شيوه دفاعي و صدايي که هنگام خزيدن از خود ايجاد مي کند موجب وحشت مردم مي شود.احتمالا برايتان جالب است بدانيد که رژيم غذايي اصلي اين خزنده ي پرابهت را مارهاي ديگر تشکيل مي دهند به طوري که شاه کبرا حتي افعي هم مي خورد.با هم به تمام رموز این مار خطرناک می پردازیم. شاه کبرا که بومي جنوب و جنوب شرقي قاره آسياست، بين ۳ تا ۴ متر درازي دارد. البته بايد اشاره کنيم که بلندترين اندازه اي که تاکنون از اين مار در جهان به ثبت رسيده، حدود ۵٫۵ متر بود که در کشور مالزي يافت شده و در باغ وحش شهر لندن نگهداري مي شد.هنگامي که شاه کبرا انسان را نيش بزند چه اتفاقي در بدن روي خواهد داد؟ خطرناک ترین مار سمی جهان (عکس) همان طور که اشاره کرديم، شاه کبرا از خطرناک ترين و کشنده ترين مارهاي جهان است. دندان نيش اين مار قادر است تا ۷ ميلي ليتر زهر بيرون بريزد که معادل ۱٫۵ قاشق چايخوري است. اين ميزان زهر براي کشتن قرباني کفايت مي کند. هدف اصلي زهر مار، از کار انداختن سيستم عصبي است و به سرعت موجب از کار افتادن قلب و سيستم تنفسي مي شود.از نشانه هاي اوليه آغشته شدن به زهر شاه کبرا مي توان به درد، خواب آلودگي، ناتواني در راه رفتن، تار شدن بينايي، فلج دست و پا، تشنج، سر درد و از دست دادن هوشياري اشاره کرد.این مار تنها گونه اي از مارها است که براي خود لانه مي سازد تقريبا ۷۰ درصد از مارهاي جهان تخم هاي خود را درون سوراخ يا شکاف هاي زمين ريخته و آن ها را به حال خود رها مي کنند. اما شاه کبرا از اين قاعد مستثناست جنس ماده ي اين مار پر جذبه، ابتدا تعدادي برگ جمع مي کند، سپس چنبره زده و با ايجاد فضاي دايره اي، حدود ۲۰ تا ۳۰ عدد تخم درون آن مي ريزد. شاه کبرا فقط مار مي خورد واژه افيوفاگوس از زبان يوناني گرفته شده و به معناي مارخور است. دليلش هم اين است که رژيم غذايي اصلي اين خزنده زهر دار را مارهاي ديگر تشکيل داده اند. از جمله مي توان به مارهاي کوچک پيتون يا حتي مارهاي سمي و خطرناک همانند کارايت و افعي اشاره کرد.اين خزنده هنگامي که ماري براي بلعيدن پيدا نکند، به خوردن مهره داراني همانند مارمولک، پرنده ها و جونده هايي همانند موش مي پردازد. داشتن توانايي هاي متعدد شاه کبرا داراي توانايي هاي بيشماري است که از جمله مي توان به قابليت تطبيق با شرايط جديد اشاره کرد. اين مار مي تواند به سرعت با محيط جديد خود را سازگار نمايد. همچنين بايد بدانيد که شاه کبرا قوه ي بينايي بسيار قوي اي دارد به طوري که مي تواند شکار خود را از فاصله حداکثر ۹۱ متري هم تشخيص دهد. حس بويايي اين خزنده نيز بي نظير است و يکي از بلندترين زبان هاي دو شاخ جهان را به خود اختصاص داده است. جالب است بدانيد که شاه کبرا، همانند ديگر مارهاي جهان از زبان خود براي بو کشيدن استفاده مي کند.با اينکه اين مار گوش ندارد اما مي تواند حرکاتي که روي زمين صورت مي گيرد را حس کند. در آخر هم بگوئيم که مار کبرا با نواي فلوت مارگيرها رقصيده و از سبد بيرون مي آيد. ويژگي هاي ظاهري شاه کبرا عموما به رنگ سبز زيتوني، قهوه اي يا سياه با نوارهاي بي رنگ هستند که به آن ها اجازه مي دهد تا در ميان سبزي هاي استتار کند. اين موجودات همچنين فک انعطاف پذير و بزرگ دارند که آن ها را قادر مي سازد طعمه خود را به صورت درسته ببلعند. چرا اسم شاه کبرا روي آن نهاده اند؟ شاه کبرا، با نام علمي افيوفاگوس هانا (Ophiophagus Hannah)، در زير مجموعه سرده ي کفچه مارها دسته بندي مي شود. اين مار از سرده ي «ناجا» که بيشتر کبراها به آن تعلق دارند، نيست.شاه کبرا در بالاي سر خود ۱۱ فلس بزرگ دارد که همانند تاج پادشاهي است. به همين خاطر به آن شاه کبرا مي گويند. همين فلس ها، وجه تمايز اين خزنده از ديگر گونه هاي مارهاست. امپراتوري مارهاي شاه کبرا کينگ کبرا عموما در شبه قاره هند (هندوستان، پاکستان، سريلانکا، نپال، بوتان و بنگلادش) و جنوب شرقي آسيا (اندونزي، جنوب چين، تايلند، ميانمار، فيليپين، لائوس، ويتنام، سنگاپور) زندگي مي کند.شاه کبرا در محيط هاي مرطوب و خشک قادر به زندگي است اما اولويت اصلي اين خزنده ها، زندگي در جنگل هاي متراکم با باتلاق و مرداب است. ميمون پوزه دار هندي موسوم به نمس را مي توان قاتل مارهاي زهر دار دانست. شاه کبرا در برابر اين حيوان هيچ قدرتي ندارد زيرا بدن اين ميمون داراي پادزهر است و سم شاه کبرا روي وي اثري نخواهد داشت.زهر شاه کبرا براي مصارف پزشکي نيز مورد استفاده قرار مي گيرد. اين سم يکي از بهترين خنثي کننده هاي درد به شمار مي رود. وقتي مورفين پاسخگويي تسکين درد نيست، زهر شاه کبرا بدون شک افاقه خواهد کرد. به همين خاطر آن را داروي ضد درد بسيار قوي مي دانند. حتي برخي مطالعات علمي ادعا مي کنند که از اين زهر مي توان براي درمان سرطان و بيماري هاي عفوني نيز بهره گرفت.جالب است بدانيد که شاه کبرا موجودي بسيار خجالتي است شاه کبرا در بسياري از مواقع که با انسان رو به رو مي شود، ترجيح مي دهد از محل فرار کند. البته اگر موجب خشم او بشويد، عصبي شده، تاج خود را باز کرده، دندان هاي نيشش را نمايش داده و با صداي بلند به هيس کردن مي پردازد. وقتي شاه کبرا جلوي شماست لازم نيست خيلي بترسيد چرا؟ زيرا مي توان به روشي ساده از خود دفاع کرده و به سرعت از محل فرار کنيد. هنگام مواجهه با شاه کبرا کافي است لباس خود را در آورده يا کلاه را از سرتان برداشته و آن را مقابل مار بيندازيد. سپس فرار کنيد. همانند بيشتر گونه هاي مار در جهان، شاه کبرا نيز براي توليدمثل با جفت خود گلاويز مي شود. اول اندازه خود را برابر هم مي کنند، سپس سرهايشان را تا ارتفاع يک متري از سطح زمين بالا مي آورند و در آخر بدن خود را در هم مي پيچانند. در آستانه انقراض با افزايش جمعيت دنيا، جنگل ها در حال از بين رفتن هستند و اين مساله روي قلمرو مارهاي شاه کبرا تاثير گذاشته است. در بسياري از کشورها، اين مار در دسته حيوانات در حال انقراض دسته بندي شده است. در هندوستان، سازمان حمايت از حيات وحش قوانين سرسختانه اي براي مقابله با شکار اين خزنده وضع کرده به طوري که هر فردي که شاه کبرا شکار نمايد، به ۶ سال حبس محکوم خواهد شد.حضور پررنگ در فرهنگ مردم هندوستان و جنوب شرقي آسيامردم هندوستان در بسياري از مراسم هاي مذهبي و سنتي خود از مار کبرا به عنوان نماد استفاده مي کنند. حتي مجسمه هايي از اين خزنده روي ديوار معابد نصب مي شود. برخي از هندي ها اين خزنده را مي پرستند.